BMS مخفف عبارت Building Management System می باشد در اصطلاح به ساختمان‌هایی اطلاق می شود که کلیه تجهیزات الکتریکی آنها توسط یک سیستم هوشمند مرکزی کنترل می شود.
به عبارت دیگر، به مجموعه سخت افزارها و نرم افزارهائی که به منظور مانيتورینگ و کنترل یکپارچه قسمت‌های مهم و حياتی در ساختمان نصب مي شوند بی ام اس می گویند. وظيفه این مجموعه، پایش مداوم بخش های مختلف ساختمان و اعمال فرامين به آنها به نحویست که عملکرد اجزاء مختلف ساختمان متعادل با یکدیگر و درشرایط بهينه و با هدف کاهش مصارف ناخواسته و تخصيص منابع انرژی فقط به فضاهای در حين بهره برداری باشد. BMS می تواند در برگيرنده تمام سرویس های الکتریکی , مکانيکی , و حفاظتی ساختمان باشد. این سرویس ها شامل گرمایش ، سرمایش ، تهویه مطبوع ، آسانسور ، نيروگاه برق اضطراری ، پله برقی ، کنترل روشنایی ، دوربين مدار بسته ، اعلام و اطفای حریق ، کنترل تردد و … هستند.
مزاياي استفاده از BMS
هدف اصلي به کارگيري BMS در ساختمانها بهره‌گيري از مزاياي اقتصادي و کاهش مصرف انرژي و ايجاد فضاي امن و آرام در آنهاست. مزايا و نتايج بهره برداري از BMS عبارتند از:
- ايجاد محيطي مطلوب براي افراد حاضر در ساختمان.
- استفاده بهينه از تجهيزات و افزايش عمر مفيد آنها
- ارائه سيستم کنترلي با قابليت برنامه ريزي زماني عملکرد.
- کاهش چشمگير هزينه هاي مربوط به نگهداري و تعميرات.
- بهينه سازي و صرفه جويي در مصرف انرژي.
- عدم نياز به پيمانکار دائمي ساختمان.
- امکان مانيتورينگ و کنترل تمامي نقاط تحت کنترل از طريق يک PC ، موبايل يا اينترنت.
- با توجه به يکپارچه سازي مديريت تأسيسات و سيستمهاي مختلف در ساختمان ، تمام تجهيزات بصورت هماهنگ کارکرده و امکان تداخل و بروز مشکلات ناشي از عدم هماهنگي از بين مي رود.
- امكان گرفتن گزارش هاي آماري از تمامي تجهيزات و عملكرد آنها به منظور بهينه سازي مصرف و عملكرد
استراتژي‌هاي مناسب سيستم BMS در کاهش مصرف انرژي
- خاموش و روشن کردن تجهيزات بر اساس جداول زمانبندي کارکرد
- بهره برداري از تجهيزات در صورت نياز و ضرورت.
- بهره‌برداري از مينيمم ظرفيت مجاز در بهره برداري از تجهيزات.
- محدود کردن تقاضا يا Demand Limiting که موجب قطع برق تجهيزات در صورت بارگذاري بيش از حدود تعيين شده ، خواهد شد.
- مونيتورينگ وضعيت تجهيزات توسط اپراتورهاي آموزش ديده و بهره‌برداري از داده ها در رفع مشکلات تجهيزات و بررسي عمکلرد موثر آنها
معماري سيستم BMS
سيستم معمولاً در سه سطح دسته‌بندي مي‌شود. در سطح صفر وسائل و تجهيزات، حسگرها و اجزاء نهايي کنترل قرار ميگيرند . سيستمهاي مهندسي و اپراتوري سيستم در اين بخش قرار دارند و از طريق ورودي و خروجي‌هايي به کنترلرهاي يکپارچه منتقل ميشوند. اين انتقال ممکن است به طور مستقيم و يا از طريق تابلوهاي طراحي شده صورت گيرد.
سطح 2 يا سطح کنترل نظارتي سطحي است که در آن ابزارهاي نظارتي و مديريت اطلاعات شامل HMI ها، سرورها، تجهيزات ذخيره‌سازي و ايستگاههاي کاري اپراتورها و مهندسان که بايد با سيستم BMS در ارتباط باشند ، قرار دارد . ارتباط بين سطح يک و دو از طريق پروتکلهاي استاندارد صنعتي انجام مي پذيرد.
نرم افزار كنترلي سيستمهاي BMS داراي قابليتهاي بسياري هستند. اين نرم افزارها در سطح 3 قرار گرفته و روي سرورهاي مناسب نصب مي شوند و معمولاً داراي حداقل شرايط زير هستند:
- داراي محيط گرافيكي مناسب و ساده براي كاربر عادي.
- داراي مجموعه (Library) از انواع راه حل ها و برنامه ها جهت آساني طراحي و توسعه سيستم در آينده .
- داراي امكانات PM (سرويس و نگهداري) جهت راهبري سيستم در آينده بدون نياز به تهيه نرم افزار PM مجزا.
- امكان تعريف طول و عرض جغرافيايي جهت تنظيم اتوماتيك شرايط طلوع و غروب خورشيد و كنترل مصرف انرژي.
- امكان تعريف لايه هاي امنيتي دسترس به برنامه توسط كاربران متفاوت.
- امكان تعريف لايه هاي امنيتي براي كاربران زير سيستم هاي متفاوت از قبيل Access ، HVAC ، Lighting و ….
- امكان ذخيره سازي اطلاعات نرم افزار در بانكهاي اطلاعاتي SQL قابل كنترل توسط Microsoft Windows امكان تهيه ، تنظيم و مقايسه نمودارهاي مختلف عملياتي از جمله نمودار مصرف برق و … در بازه هاي مختلف زماني (Trends)
- ارتباط ساده نرم افزار گرافيكي و I/O هاي سيستم.
- امكان ذخيره سازي اطلاعات مربوط به خطاها و ديگر گزارشات تا مدتها قبل.
- امكان رديابي و پيگيري درخت و توپولوژي شبكه BACnet توسط نرم افزار بطور Online بطوريكه در صورت قطعي عضوي از شبكه، سيستم بطور اتوماتيك آلارم مي دهد.
جمع بندی
به طور کلی از BMS در اکثر ساختمانها براي کنترل تأسيسات گرمايش و سرمايش، روشنايي و کنترل تردد بهره برداري مي شود. اما اين سيستمها به دليل استفاده از پروتکلهاي استاندارد و معماري مبتني بر استانداردهاي شناخته شده، امکان لينک شدن با کليه سيستمهاي شمرده شده در بالا و شکل دهي يک مدل کنترل مجتمع براي همه اجزاء قابل کنترل در ساختمان را ايجاد مي نمايد. اجراي چنين سيستم جامعي در يک ساختمان واقعاٌ آن را به يک سازه امن و هوشمند تبديل خواهد کرد. تحقيقات نشان مي دهد که به کارگيري BMS در بهترين حالت باعث کاهش 30 درصدي در مصرف انرژي در ساختمانها مي شود. اما استفاده از سيستمهاي يکپارچه نسبت به سيستمهاي مجزا 15 درصد قابليت بالاتر ايجاد مي کند.
وظايف BMS در ساختمان
هم اکنون سيستمهاي يکپارچه BMS در ساختمانها، آسمانخراشها و برجهاي تجاري- اداري و مسکوني و يا مجتمع هاي صنعتي کنترل بخشهاي مختلفي را به عهده دارند:
- سيستمهاي روشنايي
- فن ها و تأسيسات سرمايش و گرمايش
- سيستمهاي کنترل تردد
- سيستمهاي نظارت تصويري
- تجهيزات اندازه گيري و ميترها
- سيستمهاي اعلام حريق
- سيستمهاي امنيتي و حفاظت پيراموني
- آسانسورها
